Hiện nay, các hình thức vận tải Bắc Nam đã đa dạng hơn với nhiều tuyến đường và phương tiện. Cơ sở hạ tầng cũng được nâng cao để đáp ứng nhu cầu đi lại, vận chuyển. Dưới đây là các loại hình vận tải Bắc Nam được sử dụng cho hoạt động vận chuyển hàng hóa.
Tuyến Vận tải Bắc Nam chủ lực ở Việt Nam
Vận tải Bắc Nam bằng đường bộ
Đây là tuyến đường vận chuyển hàng hóa truyền thống, chủ yếu và phổ biến trong các hoạt động giao thương Việt Nam. Có chiều dài gần 2.000 km với tuyến đường nội địa huyết mạch là QL1A kéo dài từ Bắc đến Nam. Đây là đoạn đường diễn ra hoạt động vận tải tấp nập, thường xuyên mỗi ngày. Các công ty vận tải nội địa vẫn rất sôi nổi bởi thị trường lớn, nhiều tiềm năng khi nền kinh tế đang phát triển mạnh, nhu cầu giao thương hàng hóa càng cao.
Xe container, xe tải vận chuyển lớn là những phương tiện di chuyển chủ yếu trên tuyến Bắc Nam, đáp ứng được khả năng chuyên chở hàng hóa nặng cồng kềnh, khối lượng lớn. Các kiện hàng này chủ yếu được đóng vào các container để đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển. Thường thì sẽ mất khoảng 3,4 ngày để vận chuyển hàng hóa Bắc Nam bằng đường bộ và ngược lại.
Vận tải Bắc Nam bằng đường thủy
Có lợi thế về mạng lưới sông ngòi, kênh rạch dày đặc, ngành giao thông đường thủy Việt Nam đang có những bước phát triển mạnh mẽ. Trên thế giới, đây là hình thức vận tải số 1 để vận chuyển hàng hóa giữa các quốc gia. Loại hình này vẫn đảm bảo được các yếu tố mà khách hàng cần, không thua kém gì các hình thức vận tải khác.
Tại Việt Nam, đường thủy được khai thác mạnh và sử dụng nhiều, đặc biệt là cho tuyến vận Bắc Nam và các tỉnh Trung Bộ. Các thành phố lớn tại đây đều có các cảng vận tải lớn phục vụ cho việc tiếp nhận hàng hóa nội địa và chuyển hàng quốc tế như: Cảng Cát Lái, Cảng Hải Phòng, Cảng Đà Nẵng. Ưu điểm lớn của vận tải đường thủy là khả năng chuyên chở nhiều container hàng hóa cùng lúc trên các tàu. Tuy nhiên thời gian vận chuyển khá lâu, vì tốc độ di chuyển hàng hóa chậm, nên có thể cần từ 4 đến 7 ngày cho tuyến Bắc Nam nên sẽ không phù hợp với dịch vụ giao hàng nhanh.
Vận tải Bắc Nam bằng đường hàng không
Đây được xem là hình thức vận tải nhanh nhất hiện nay, với thời gian vận chuyển hàng hóa chỉ khoảng vài giờ cho tuyến vận tải Bắc Nam. Mỗi thành phố lớn hiện nay cũng đều có các sân bay phục vụ hoạt động chuyên chở người và hàng hóa, lớn nhất là Sân bay Tân Sơn Nhất và Sân bay Nội Bài. Tuy nhiên giá cước cho dịch vụ chuyển hàng theo cách này khá cao, nên chỉ phù hợp với một số loại hàng hóa đặc biệt.
Vận tải Bắc Nam bằng đường sắt
Trước đây, đường sắt cũng là tuyến vận chuyển hàng hóa trọng yếu trong các hoạt động vận tải. Tuy hiện nay dù tuyến đường sắt Bắc Nam đã hoàn thiện, nhưng vì một vài hạn chế trong phạm vi phân phối, tiếp nhận nên không còn được sử dụng nhiều trong việc vận chuyển hàng hóa như trước.
Bắt đầu từ thủ đô Hà Nội và kết thúc tại TP.HCM, đường sắt vận tải Bắc Nam chạy song song với quốc lộ 1A có chiều dài gần 1800km. Dù không còn được ưa chuộng nhưng hình thức này vẫn có nhiều ưu điểm như: an toàn trong quá trình vận chuyển, ít bị tác động bởi yếu tố thời tiết… đồng thời di chuyển tuyến Bắc Nam chỉ mất khoảng 2 ngày.
Những khó khăn khi vận tải hàng hóa Bắc Nam
Trong các hình thức vận chuyển hiện nay thì chuyển phát bằng đường bộ là phương thức linh hoạt, nhanh chóng nhưng chứa đựng nhiều rủi ro nhất trong các phương tiện di chuyển. Phương tiện vận chuyển tuyến Bắc Nam rất dễ xảy ra các va chạm làm hư hỏng hàng hóa do tuyến đường đi xa, lưu lượng xe di chuyển dày đặc.
Hàng hóa muốn vận chuyển từ Bắc vào Nam và ngược lại chỉ có thể đi qua tuyến đường trọng yếu Quốc lộ 1A, tuyến này luôn xảy ra tình trạng quá tải mỗi ngày bởi nhiều loại xe di lớn nhỏ khác nhau di chuyển khiến xe lưu thông chậm, dẫn đến hàng hóa bị chậm trễ so với thời gian dự kiến. Rắc rối xảy đến với hàng hóa khi vận chuyển đường bộ là điều mà các công ty vận tải lo ngại nhất trên tuyến đường vận tải Bắc Nam vì đây là tuyến đường vận chuyển trọng yếu để vận chuyển hàng đi khắp cả nước của hầu hết các công ty vận tải.
Với vận tải đường thủy ít xảy ra va chạm nhưng dễ bị tác động bởi các yếu tố thiên nhiên, thời tiết, thiên tai. Nước ta cũng là một trong nhiều nước có thiên tai, bão lũ xảy ra thường xuyên hàng năm. Khi thời tiết xấu, có bão thì hầu như các hoạt động di chuyển ở vùng biển đều bị ngưng trệ. Đồng thời tàu biển cũng là phương tiện cần đảm bảo độ an toàn cao khi vận chuyển, vì thế nếu có vấn đề xảy ra trên tàu cũng có thể ảnh hưởng đến tất các hàng hóa đang được vận chuyển. Những rủi ro này tuy ít xảy ra nhưng đều dẫn tới thiệt hại rất lớn về hàng hóa nếu gặp phải.
Với vận tải bằng đường hàng không, Hàng hóa trước khi được vận chuyển bằng máy bay đều phải trải qua các quy trình kiểm tra nghiêm ngặt. Thời tiết là yếu tố dễ tác động trực tiếp vào quá trình bay, sương mù hay mưa giông khiến các chuyến bay bị trì hoãn hoặc hủy chuyến, làm ngưng trệ dịch vụ chuyển hàng bằng đường hàng không. Vì tiêu chuẩn hàng không rất nghiêm ngặt nên chỉ cần vài thông số trục trặc là đã ảnh hưởng đến lịch trình bay dẫn đến hàng hóa cũng bị trễ theo. Hàng hóa vận chuyển trên máy bay cũng bị hạn chế, nhiều loại hàng rủi ro cao cũng không được chấp nhận vận chuyển.